ヨーロッパ東部境界地域の共有遺産研究――第1回
The
International Itinerant Seminar
9-22 Sept. 2008 (14 days)
印刷用
主催者 Międzynarodowe
Centrum Kultury w Krakowie / International Cultural Centre in Cracow, Poland
EU Institute in
Japan (http://www.euij-tc.org/index_j.html) 担当校:東京外国語大学
ご案内
かつて広大な領土を広げていたポーランド=リトアニア連合国家、あるいはまたそこに住んでいたユダヤ人の歴史や文化に関心をいだく人々は少なくありません。しかし、現在のポーランド、ウクライナ、ベラルーシ、リトアニアなどにまたがる、ポーランド語で言うKresy地域へのアクセスは容易ではありません。入出国検査、交通、治安、言語、食事、資料入手といったごく日常的な次元での困難も多く、実際に現地へ赴き、地形や気候、植生に触れ、都市や建築、遺跡などを自らの目で見て、そこに住む人々や研究者とじかに話し合いたいという、私たちのニーズが満たされずにきました。
そうした状況を踏まえ、このたびEUIJは、この地域の調査や研究、紹介の分野ですでに多くの業績を有し、かつ実地調査、研修旅行の制度化という面でも経験豊富な「国際文化センター」(ポーランド共和国クラクフ市)(以下ICCC)の全面的な協力を得て、「ヨーロッパ東部境界地域の共有遺産研究」という移動セミナーを企画することとなりました。今回はその第1回《ガリツィア探訪》についてご案内いたしますので、皆様ふるってご参加ください。なお、このプロジェクトは、2008年1月7日にEUIJとICCC間で締結された協定に基づき、EUIJメンバー校である東京外国語大学の教員、関口時正、篠原琢およびICCCが中心となって立案・実行にあたっています。第1回セミナーは、ポーランド最南部とウクライナ西南部の各地を巡るものとし、第2回以降は順次ウクライナ東部、リトアニア、ベラルーシをそれぞれセミナー旅行(隔年催行)の対象とします。
参加申込み書は3頁に掲載しました。ご記入の上メール、FAX、郵送などでお送り下さい。
実施計画概要
1.
参加定員は20名で、最終的に男女それぞれ偶数となるよう募集します(原則として先着順)。セミナーは1日〜数日の単位で研修目的地間を移動しながら行われ、旅行中に現地在住の歴史、文化、建築、文学、美術といった各分野の専門家を招いて講義を聞き、討論します。また、ICCC所長のJacek Purchla教授(クラクフ大学、クラクフ経済大教授兼任)が全行程にわたって同行し、解説をする予定です。
2.
予定されている講義言語はポーランド語、英語、日本語ですが、必要に応じて適宜参加者の内の適任者が通訳あるいは要約を無償で行うことや参加研究者によるヴォランティア講義も検討中です。これは参加申込者が決まってから交渉をしたいと思います
3.
参加者はセミナー出発地であるクラクフ市での集合から最終到着地のウクライナ共和国リヴィウ市での解散まで、1台のバスに同乗して移動し、同じ宿舎に宿泊します。すべて一人部屋ですが、例外としてチェルニョフツェ市のパウロ会修道院では二人部屋になるので、参加者の男性女性別にそれぞれ偶数となるよう、調整します。
4.
集合前および解散後の行動は主催者は関知せず、自由です。なお、リヴィウでの解散後、クラクフに回送されるバスに乗ってクラクフまで無料で戻ることも可能です。
5.
旅行保険は、必ず参加者各自または参加者所属の組織でご負担ください。
6.
宿泊代、食費(3食/日)を含め、セミナーに要する実費総額は、1名あたり1300ユーロです。今後ポーランド省庁などの公的機関からの助成金が出る可能性もありますが、基本的には参加者の自己負担です。この金額を各自がICCCの銀行口座に振り込むことになります。
7.
借り上げバスをはじめとする交通、輸送、ガイド、食事、宿泊に関する一切の手配はICCCが責任を持って担当し、セミナーに関する告知、募集、日本での準備および事後整理には東外大があたります(関口時正、篠原琢)。
2008年《ガリツィア探訪》旅程
9 Sept. (Tue.)
クラクフ集合。受付、事前打ち合わせ。宿泊:
Hotel ROYAL http://www.e-krakow.com/hotel/705-Hotel_Royal
10
Sept. (Wed.)
講義:
「イントロダクション」Prof. Jacek
Purchla (ICCC所長兼クラクフ大学、クラクフ経済大学教授)
「ガリツィア地方のユダヤ文化について」dr Edyta Gawron(クラクフ大学)
Kraków – Wiśnicz – Lipnica – Zakliczyn – Bobowa - Wysowa
(約180 km)
宿泊:Hotel GLIMAR http://www.glimar.wysowa.pl/
11
Sept. (Thu.)
Wysowa - Sękowa – Owczary – Bóbrka – Dukla - Wysowa
宿泊:Hotel GLIMAR:
12 Sept. (Fri.)
Wysowa -
Łańcut (160 km) - Krasiczyn
宿泊:Pałac w Krasiczynie
http://www.krasiczyn.com.pl/
13 Sept. (Sat.)
Krasiczyn – Przemyśl – Medyka - Lwów
宿泊: Hotel
DNISTER http://www.ukraine.co.uk/dnister.htm
14
Sept. (Sun.)
15
Sept. (Mon.)
16
Sept. (Wed.)
Lwów – Żółkiew – Olesko – Podhorce - Lwów
講義:
歴史――Prof. Jaroslav Hrytsak(リヴィウ国立大学歴史学研究所所長)
文学――Dr. Ludmiła Petruchina (リヴィウ大学文学部ポーランド文学科)
文化財学――Lila Szwec (リヴィウ文化財保存研究所)
17
Sept. (Wed.)
Lwów –Rudki – Komarno – Drohobycz – Truskawiec –
Stryj - Stanisławów (170 km)
宿泊:Hotel NADIYA http://www.nadia.if.ua/
講義:建築・文化財―― Dr. Żanna Komar
18 Sept. (Thu.)
Stanisławów - Halicz – Jaremcze – Worochta – Wierchowina – Kołomyja
- Stanisławów
19 Sept. (Fri.)
Stanisławów - Czerniowce (105 km)
宿泊:Hotel CZEREMOSZ
20 Sept. (Sat.)
Czerniowce – Chocim – Żwaniec - Okopy Św. Trójcy -
Kamieiec Podolski (100 km)
宿泊:パウロ会修道院
adres: Oтці Пауліни, вул. Doмініканска 1,
32301
Kaм’янець Пoдільський, Хмельницька oбл., УКРАЇНА
tel./fax +380/ 0-384-923-459
21 Sept. (Sun.)
Kamieniec Podolski – Zaleszczyki – Czortków – Buczacz – Jazłowiec – Rohatyn – Lwów
宿泊:Hotel
GEORGE http://georgehotel.ukrbiz.net/
22 Sept. (Mon.) リヴィウで解散。バスはクラクフに回送(便乗可能)。
ヨーロッパ東部境界地域の共有遺産研究――第1回
参加申込書
ご氏名 |
|
ご氏名(旅券記載のローマ字表記) |
|
性別 |
|
本来のご住所 |
|
その他のご住所(国外滞在などの場合) |
|
所属機関・ご身分など(もしあれば) |
|
ご専門 |
|
メールアドレス |
|
電話番号(複数あれば複数お願いします) |
|
ご質問、ご意見、ご希望 |
|
お問い合わせ先:
東京外国語大学 (183-8534東京都府中市朝日町3-11-1)
総合文化講座 ポーランド文化論教授 関口時正 sekiguchi@tufs.ac.jp
042-330-5272(直通電話&FAX)
地域国際講座 歴史学教授 篠原琢 takus@tufs.ac.jp
042-330-5275(直通電話&FAX)
参加費をお振り込みいただく口座などは、参加メンバーが決定したあたりでお知らせいたしますが、振込締め切りは6月末〜7月初めを予定しています。
訪問地及び経過点の概略
(以下はWikipediaなどからの引用で構成した便宜的なものです。追って独自のパンフレットを作成し、参加者にお届けする予定です)
10 Sept. (Wed.) |
|
|
|||
|
Nowy Wiśnicz Zamek Kmitów i Lubomirskich - jedna z najcenniejszych wczesnobarokowych
rezydencji w Polsce. Siedemnastowieczny klasztor Karmelitów Bosych. Od XVIII
wieku aż do tej pory klasztor pełni funkcję więzienia. 関連する人物:Juliusz Kossak, Jan Matejko, Stanisław Klimowski. W drewnianym dworku
„Koryznówka" Muzeum Pamiątek po Janie Matejce. |
|
|||
|
Lipnica Murowana世界遺産 Kościół cmentarny pw. św. Leonarda. Kościół zbudowano prawdopodobnie pod
koniec XV wieku, na miejscu wcześniejszej świątyni. Jednak według miejscowej
tradycji pochodzi on z roku 1143 lub 1203 – taką datę można odczytać na
północno-wschodniej ścianie prezbiterium – i stoi na miejscu dawnej
pogańskiej gontyny. |
|
|||
|
Zakliczyn Identyfikowany z miejscowością Dunauiz, należącą do benedyktynów
tynieckich od 1086 r. W czasie drugiej wojny światowej Zakliczyn nie uległ zniszczeniu pomimo
zaciętych potyczek, jakie toczyły się w najbliższej okolicy. W 1939 r.
mieszkało tutaj ponad 330 Żydów. Niemcy na terenie miasteczka założyli getto
dla miejscowych i przesiedlonych z Krakowa Żydów. Latem 1942 r. żydowską
ludność wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. W okresie powojennym Zakliczyn
wykorzystując malownicze położenie, cenne zabytki architektury i walory
klimatyczne rozwija się jako miejscowość letniskowa. W styczniu 2006 r.
Zakliczyn ponownie otrzymuje prawa miejskie i staje się jednocześnie
najmniejszym miastem Małopolski (liczącym niespełna 1600 mieszkańców). Na
Uroczystej sesji Rady Miejskiej w czerwcu 2007 r. zainaugurowano 450-lecie
lokacji Zakliczyna. Uroczystości, konkursy i imprezy z tym związane potrwają
do jesieni 2008 r. |
|
|||
|
Bobowa Znany ośrodek chasydyzmu z
siedzibą dynastii cadyków Halberstamów, którzy prowadzili w Bobowej słynną
jesziwę. In 1900 the Jewish population of Bobowa numbered
749. Bobov,
(or Bobover Hasidism) (חסידות
באבוב) is a Hasidic group within
Haredi Judaism originating in Bobowa, Galicia in Southern Poland and now
headquartered in the neighborhood of Borough Park in Brooklyn, New York. It
has branches in the Williamsburg section of Brooklyn; Monsey, New York;
Miami; Montreal; Toronto; Antwerp and London. In Israel Bobov has branches in
Jerusalem, Bnei Brak, Ashdod, Betar Illit and an enclave Kiryath Bobov in Bat
Yam. |
|
|||
|
Wysowa Największa baza turystyczna w zachodnich partiach Beskidu Niskiego. W
parku zdrojowym znajdują się ogólnodostępne ujęcia wód mineralnych (solanki)
Aleksandra, Franciszek, Józef I, oraz płatne i dostępne w nowej pijalni wód:
Henryk Józef II, Słone po 0,50 zł za kubeczek /stan na 20.08.2007 r/. Z
miejscowej rozlewni pochodzi woda mineralna Wysowianka i wody lecznicze
Franciszek, Henryk i Józef. |
|
|||
11 Sept. (Thu.) |
|
|
|||
|
Sękowa 世界遺産 Kościół pw. św. Filipa i Jakuba, wzniesiony na początku XVI w., należy do
najpiękniejszych polskich zabytków drewnianych. → |
|
|||
|
Owczary Cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Bogarodzicy - wybudowana w 1653r.
(obecnie pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego). Cerkiew znajduje się na
szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. |
|
|||
|
Bóbrka Wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w
gminie Chorkówka, ok. 15 km od Krosna w bardzo malowniczym terenie, gęsto
otoczona lasem. W pobliskim lesie zbudowano pierwszą w świecie kopalnię oleju
skalnego, jak wówczas tę substancję nazwano, czyli ropy naftowej. W odległości
1 km, na terenie pierwszej kopalni oleju skalnego znajduje się skansen
polskiego przemysłu naftowego i gazowniczego, wraz z najstarszą na świecie
kopanką "Franek" , czynną do dziś. 1921r. - wieś liczyła 151 domów
i 799 mieszkańców. (651 greko-katolików, 120 łacinników i 27 Żydów wyznania
mojżeszowego. 1932r. - we wsi rozpoczęły się rozruchy chłopów, które przeszły
do historii stworzonej przez komunistów jako tzw. "powstanie
leskie". 1945r. - 26 maja UPA powiesiła sołtysa Stefana Derenia -
Polaka, a kilka dni później Władysława Tokarskiego. Do końca 1945 r. w wyniku
umowy o repatriacji wysiedlono na wschód do USRR 301 osób narodowości
ukraińskiej. W Bóbrce pozostało 20 rodzin mieszanych polsko-ruskich liczących
62 osoby. 1950r. - we wsi wytypowano 23 budynki po wysiedlonej ludności na
osadnictwo. 1986-87 - wypoczywał tutaj poeta Jerzy Harasymowicz. 1990-1999 -
w miejscowości tej bywali znani twórcy kultury: Kazimierz Orłoś, Paweł
Huelle, Olgierd Budrewicz, Leszek Mądzik, itp. |
|
|||
|
Dukla Prawa lokacyjne otrzymała Dukla w 1380 roku. Kolejni właściciele Dukli,
to Kobylańscy, Cikowscy, Jordanowie, Męcińscy, Ossolińscy, Mniszchowie,
Stanisław Szczęsny Potocki, Stadniccy i ponownie Męcińscy. W pałacu 2
stycznia 1656 r. Męcińscy, posiadający część Dukli, gościli Króla Polski Jana
Kazimierza, powracającego ze Śląska w czasach potopu szwedzkiego. Król z
Dukli udał się do Krosna, a potem przez Łańcut do Lwowa, gdzie złożył Śluby
Lwowskie. Przed II wojną światową większość mieszkańców Dukli (do 80%), stanowili
Żydzi. W 1940 r. Niemcy wygnali część z nich na wschód za San. Reszta trafiła
później do powstałego w Dukli getta, gdzie przywożono też Żydów z okolicznych
miast i wsi (np. z Jaślisk, czy Rymanowa). 12 lutego 1942 r. na cmentarzu
żydowskim w Dukli hitlerowcy rozstrzelali 11 Żydów i zakopano ich na miejscu
egzekucji w zbiorowej mogile. Gestapo z Krosna rozstrzelało tu 8 Polaków, w
tym kilku Żydów. Dukielskie getto zostało zlikwidowane 13 sierpnia 1942 r., a
ok. 500 jego mieszkańców wraz z rymanowskimi Żydami zostało rozstrzelanych na
stokach góry Błudna (565 m n.p.m.), koło leżącej nieopodal Dukli - wsi
Tylawa. Na obrzeżach miasta
znajdują się dwa zabytkowe cmentarze żydowskie. 関連する人物:Św. Jan z Dukli kanonizowany 9 czerwca 1997 r. przez papieża Jana Pawła
II w czasie uroczystej Mszy w Krośnie; Franciszek Ksawery Christiani, Jan
Kwiatkowski, ojciec Eugeniusza Kwiatkowskiego. |
|
|||
12 Sept. (Fri.) |
Łańcut Zamek w Łańcucie Zamek powstał w obecnym miejscu i kształcie w 1. połowie XVII wieku, gdy
został zakupiony przez Lubomirskich. Stąd często stosowana nazwa Zamek
Lubomirskich w Łańcucie. Od tego czasu był przez kolejne pokolenia
rozbudowywany i upiększany, przechodząc po drodze również kilka znacznych i
udanych przebudów. Powstały również kolejne budynki a tereny fortyfikacji
ziemnych zamieniono na ogrody. W roku 1745 właścicielem zamku w Łańcucie
został marszałek wielki koronny Stanisław Lubomirski, którego żoną była
Izabela Lubomirska z Czartoryskich (powszechnie nazywana księżną
marszałkową). Po śmierci Stanisława Lubomirskiego pełne władanie nad zamkiem
uzyskała jego żona, a z kolei po jej śmierci w roku 1816 Łańcut przeszedł w
ręce jej wnuków Alfreda i Artura Potockich. W roku 1830 Łańcut stał się
ordynacją z Alfredem Potockim jako pierwszym ordynatem. Artur Potocki otrzymał
Krzeszowice. Potoccy w czasie II wojny światowej nie byli prześladowani przez Niemców,
a w zamku mieścił się sztab Wehrmachtu. Przed wkroczeniem Armii Czerwonej 1
sierpnia 1944 roku, Alfredowi Potockiemu udało się uciec na Zachód, bardzo
wiele dóbr zamkowych za pozwoleniem Niemców wywieźć. W czasie działań
wojennych II wojny światowej zamek nie ucierpiał. Zamek został przejęty przez
władze Polski Ludowej i zamieniony w muzeum. |
|
|||
|
Synagoga w Łańcucie - synagoga znajdująca się w Łańcucie przy placu Jana III
Sobieskiego 16, w pobliżu zamku Lubomirskich i Potockich. Zbudowana w typie
wschodnim bożnica jest jednym z najcenniejszych zabytków żydowskiej
architektury sakralnej w Polsce. |
|
|||
|
Krasiczyn W XV w. wioska nosiła nazwę Śliwnicy. W 1525 r. właścicielem wsi został
Jakub z Siecina, który istniejący dwór obronny zaczął przekształcać w zamek.
W tym czasie zabudowania składały się z budynku bramnego, dworu i zabudowań
gospodarczych. Całość otaczały wał i fosa. W latach 30. XIX w. Krasiczyn został zakupiony przez Leona Sapiehę. W
rękach Sapiehów Krasiczyn przetrwał do 1939. Urodził się tu m.in. kardynał
Adam Stefan Sapieha. Sapiehowie wprowadzili zwyczaj sadzenia drzew w
pałacowym parku po narodzinach każdego dziecka: syna - dębu, córki - lipy.
Drzewa te rosną do tej pory. W 1852 miał miejsce pożar zamku. Podczas II wojny światowej zamek został
ograbiony przez żołnierzy radzieckich. W 1941 istniały tutaj umocnienia
rosyjskiej Linii Mołotowa (Przemyski Rejon Umocniony). 宿泊:Pałac w Krasiczynie(→右上写真) |
|
|||
13 Sept. (Sat.) |
Przemyśl – Przemyśl (ukr. Перемишль, niem. Premslau, czes. Přemyšl, łac. Praemislia)
– miasto w województwie podkarpackim nad Sanem, liczące 68 tys. mieszkańców
(2005). Najstarsze miasto regionu i jedno z najstarszych miast Polski. We wczesnym
średniowieczu jeden z historycznych Grodów Czerwieńskich, przedmiot
nieustannej rywalizacji ze strony Polski, Rusi i Węgier. Następnie m.in.
część Rusi Halickiej, a także stolica niezależnego księstwa. Po 1344 stolica
rozległej Ziemi Przemyskiej. Po I rozbiorze Polski w zaborze austriackim, w
okresie autonomii galicyjskiej jedno z najważniejszych miast Galicji,
przekształcony w trzecią co do wielkości twierdzę w Europie (Twierdza
Przemyśl) z olbrzymim garnizonem wojskowym. W latach 1920 - 1939 w województwie
lwowskim, w latach 1945 - 1975 w województwie rzeszowskim, w latach 1975 -
1998 stolica województwa przemyskiego. Siedziba dwóch metropolii kościelnych
- obrządku rzymskokatolickiego i greckokatolickiego. Miasto wielokulturowe, gdzie obok siebie mieszkają przedstawiciele wielu
narodów (Polacy, Ukraińcy, Cyganie) i religii (obok dominujących katolików, także
grekokatolicy, prawosławni oraz przedstawiciele nurtów protestanckich). Do czasu II wojny światowej był także ważnym siedliskiem ludności żydowskiej,
która stanowiła według spisu z 1931 roku 29,5% ludności miasta i posiadała 4
synagogi - było to pierwsze udokumentowane osadnictwo Żydów na ziemiach
polskich, datowane według Jehudy ha Kohena, żydowskiego uczonego, na 1085. Po wojnie założenie przez władze radzieckie w jesieni 1944 r. Obozu
Przejściowego NKWD nr 49 dla AK i przeciwników okupacji sowieckiej w
Przemyślu oraz wywożenie stąd do obozów na Syberii i najczęściej do m.
Borowicze lub do więzienia na Zamku w Rzeszowie. Represje względem żołnierzy
AK trwały do października 1956 r. |
|
|||
|
Medyka Wieś i znajdujący się na jej terenie zamek istniały już w XIV wieku.
Zamek został rozbudowany w 1542 r. przez Piotra Kmitę. W 1607 r. powstał tu
drewniany kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła. Wieś leży na szlaku
architektury drewnianej województwa podkarpackiego. |
|
|||
|
Lwów 世界遺産 |
|
|||
|
Żółkiew Żółkiew (ukr. Жовква/Zhovkva) - miasto na Ukrainie, obwód lwowski, nad
Świną. W latach 1951-91 nosiło nazwę Niestierow (Нестеров, od nazwiska
lotnika rosyjskiego Piotra Niestierowa; spotykana jest również transprycja
Nesterow). Do 17 września 1939, województwo lwowskie. Założona w 1597 przez hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego.
Była miastem prywatnym. Prawa miejskie otrzymała w 1603. Należało później do
Daniłowiczów, Sobieskich i Radziwiłłów. Żółkiew była ulubioną rezydencją króla Jana III Sobieskiego. Król umocnił
miasto nowoczesnymi obwarowaniami, dekorował też miasto w stylu barokowym, tu
przywoził swoje liczne wojenne trofea. Zamek odziedziczył syn króla - Jakub
Sobieski, który zmarł w Żółkwi w 1737. Od tego czasu zamek popadał stopniowo
w ruinę. |
|
|||
|
Olesko Olesko (ukr. Олéсько) - miasteczko na Ukrainie, miejsce urodzin króla
polskiego Jana III Sobieskiego, do 17 września 1939 w woj. tarnopolskim w
Polsce. Olesko położone jest 23 km na północ od Złoczowa, 72 km od Lwowa, 5
km od Podhorców przy szosie kijowskiej, nad jednym z ramion Styru, zwanym
Liberią. Olesko było jedną z najstarszych osad i grodów książąt
halicko-wołyńskich. Od 1327 przez krótki okres było we władaniu książąt
wołyńskich, zaś od 1340 - wielkich książąt litewskich. W 1366 zostało
przyłączone do Polski przez króla Kazimierza Wielkiego. W latach 1382-1432
toczyły sie o Olesko walki polsko-litewskie, zakończone nadaniem grodu
rycerzowi Janowi z Sienna za zasługi wojenne przez króla Władysława. W 1629 w
Olesku urodził się Jan Sobieski, przyszły król. Zabytki: Zamek z przełomu XVI i XVII w., wzniesiony na wzgórzu, założony na planie
owalu. Budynek zamkowy dwupiętrowy z basztą w jednym z narożników oraz basztą
przybramną, prowadzącą na dziedziniec zamkowy. W latach 80. XVII w.
gruntownie odnowiony staraniem króla Jana III. Od 1975 pełni rolę filii
Lwowskiej Galerii Sztuki. W zamku eksponowane są ogromne malowidła
batalistyczne z żółkiewskiej fary, upamiętniające zwycięskie bitwy Jana III
Sobieskiego i jego pradziada hetmana Stanisława Żółkiewskiego. Kościół parafialny pw. św. Trójcy konsekrowany w 1597. Po II wojnie
zamieniony na magazyn. Część wyposażenia znajduje się w Lwowskiej Galerii
Sztuki. Obecnie w gestii cerkwi prawosławnej. Kościół i klasztor oo. kapucynów położony u stóp zamku, ufundowany w 1793
przez Józefa Seweryna Rzewuskiego. Po II wojnie szkoła rolnicza. Wnętrze
kościoła przebudowano, dzieląc je na dwie kondygnacje. → Do ogrodu przeniesiono oranżerię z lwowskiego parku Stryjskiego. W 1980
budynki pokapucyńskie przejęła Lwowska Galeria Sztuki. W kościele urządzona
została sala konferencyjna a klasztor zaadaptowano na magazyny dzieł sztuki. |
|
|||
|
Brody Brody (ukr. Броди), wcześniej Lubicz,
obecnie miasto w zachodniej Ukrainie w obwodzie lwowskim nad Suchowólką; 17
tys. mieszkańców (2006). Do 1939 roku - miasto powiatowe w województwie
tarnopolskim. Do 1918 roku - miasto powiatowe w Królestwie Galicji i
Lodomerii w Austro-Węgrzech powiat brodzki graniczący z cesarstwem rosyjskim
a następnie z ZSRR. Do 1772 województwo ruskie, ziemia lwowska, powiat
brodzki. Historia: W roku 1580 kupił je Stanisław Żółkiewski, wojewoda ruski, ojciec
sławnego hetmana, który umiał docenić znaczenie strategiczne tego miejsca
położonego na uczęszczanym szlaku handlowym z Rusi na Podole i Wołyń.
Wystarał się u króla Stefana Batorego o przywilej nadający w roku 1584 Brodom
prawa miejskie, pod urzędową nazwą Lubicz. Nazwa ta pochodziła od herbu
Żółkiewskich, jednak już w pierwszej połowie XVII w. używano starego
określenia a mianowicie Brody. W roku 1629 miasto nabył hetman Stanisław
Koniecpolski. Hetman rozbudował Brody, czyniąc z nich potężną fortecę, ale
zadbał także o ich rozwój gospodarczy osadzając Żydów i Ormian. W roku 1648 Chmielnicki zdobył miasto a następnie je spalił, jednak do
właściwej cytadeli Koniecpolskiego nie udało mu się dostać. Dopiero z
początkiem XVIII w. w czasie wojny III wojny północnej, została ona zajęta
przez Rosjan. Miasto należało już w tedy do Potockich, którzy przejęli je z
rak królewicza Jakuba Sobieskiego. Po zajęciu Brodów przez Niemców w roku 1941 miejscowych Żydów czekała
zagłada, w ten sposób miasto straciło 30% swych przedwojennych mieszkańców. W
latach 1943 – 1944 ofiarami licznych mordów, dokonywanych w okolicy przez
ukraińską dywizję SS Hałyczyna padło kilka tysięcy Polaków. 関連する人物: Józef Roth, ur. w 1894 r.; Józef Korzeniowski (1797-1863), dramatopisarz
i powieściopisarz, pedagog. ur. w Starych Brodach; Israel Baal Szem Tow;
Jacques Mieses; Josip Brodski (rosyjski poeta, noblista, poeta, rodzina
pochodziła z Brodów), Zygmunt Freud (twórca psychoanalizy, rodzina żony
pochodziła z Brodów) |
|
|||
|
Podhorce Podhorce - obecnie wieś Підгірці w zachodniej Ukrainie, w rejonie
brodzkim obwodu lwowskiego; 17 km. na płn.-wsch. od Złoczowa, 8 km. od Oleska
i około 17 km. od m. Brody. Północna część wsi leży w dorzeczu Dniepru, za
pośrednictwem rzeczki Łahodówki, dopływu Styru. Południowa część położona
jest w dorzeczu Wisły za pośrednictwem jednego z ramion Bużka Oleskiego,
dopływu Bugu. Środkiem wsi przepływa główny europejski dział wodny. Pasmo to
wznosi się w Podhorcach do 403 m. W Podhorcach znajduje się jedno z najokazalszych horodyszcz na Podolu,
tzw. 'Pleśnisko'. Znadował się tu dawny gród Rusi Halickiej, wzmiankowany po
raz pierwszy w 1188 i doszczętnie zniszczony przez Tatarów w 1240. Osada Podhorzec wzmiankowana była już przed rokiem 1400; od 1440 Podhorce
stanowiły własność Podhoreckich, od 1633 - Koniecpolskich, od 1682 -
królewicza Jakuba Sobieskiego; po pierwszym rozbiorze, od 1772 znajdowała się
na terenach należących do Królestwa Galicji i Lodomerii w Cesarstwie
Austriackim w Galicji i była własnością Rzewuskich (od 1725 do 1865), a
następnie Sanguszków. W roku 1857, Podhorce zamieszkiwali głównie Polacy i
Rusini (ogółem 630 osób wg. spisu ludności z owego roku). Parafia
greckokatolicka loco, a rzymskokatolicka w wiosce Prussy. |
|
|||
17 Sept. (Wed.) |
|
|
|||
|
Rudki Rudki, (ukr. Рудки) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, rejon
samborski, nad potokiem Wiszenka. Do 17 września 1939 miasto w Polsce, siedziba władz powiatowych, sądu
powiatowego, (sąd okręgowy w Samborze), województwo lwowskie. Właściciele
ziemscy - Fredrowie, w roku 1938 miasto liczyło ok. 3500 mieszkańców. Parafia
katolicka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny in loco, dekanat
drohobycki, diecezja przemyska, w miejscu cerkiew pw. Narodzenia NMP, oraz
synagoga. Przez miasto przebiega linia kolejowa ze Lwowa do Sambora. Miasto założone zostało pod koniec XIV wieku. W tym też okresie powstała
parafia łacińska podległa diecezji przemyskiej pw. św. Wojciecha, fundacji
Ścibora, konsekrowana ok. roku 1435. W roku 1550 pod wpływem ruchów
reformatorskich kościół został zamieniony na zbór kalwiński. Od roku 1872 przez miasto prowadzi ważna linia kolejowa łączącą Lwów z
Budapesztem tzw. Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna. W roku 1880 było w miasteczku 2582 mieszkańców (w tym m.in 1352 Żydów,
945 Polaków), własność większościową posiadał do roku 1876 hr. Jan Aleksander
Fredro. Do roku 1918 Rudki były miastem powiatowym oraz siedzibą starostwa w
austriackiej prowincji Galicja. Do roku 1939 pozostały w posiadaniu rodu
Fredrów. W roku 1993 w kościele parafialnym w Rudkach złożono ponownie prochy
rodziny Fredrów. |
|
|||
|
Komarno Komarno (ukr. Комарно, hebr. קומארנו ) – miasto, Rejon gródecki w
obwodzie lwowskim na Ukrainie, nad rzeką Wereszycą. W okresie I i II
Rzeczypospolitej w Małopolsce Wschodniej – województwo ruskie, Do 17 września
1939 woj. lwowskie. Historia Miasto otrzymało przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim od króla
Kazimierza Jagiellończyka dzięki staraniom wojewody ruskiego i podolskiego
Stanisława de Chodecz (z Chodcza). W roku 1590 dziedziczył miasto (po żonie
Katarzynie Mieleckiej) Jan Ostroróg, wojewoda poznański. Po Ostrorogach
Komarno przeszło w posiadanie książąt Wiśniowieckich a następnie Ogińskich.
Do roku 1772 miasto było własnością Michała z Kozielska Ogińskiego, wojewody
wileńskiego. W XIX i XX wieku miasto było własnością hrabiów Lackorońskich,
którzy postawili w mieście swój pałac. Ostatnią przedwojenną właścicielką
Komarna była Karolina Lanckorońska, znawca i mecenas sztuki, docent
Uniwersytetu Jana Kazimierza. W okresie zaboru austriackiego 1772-1914,
miasto należało do pow. rudeckim, było siedzibą sądu powiatowego. Parafia
rzymskokatolicka należała do dekanatu drohobyckiego, diecezji przemyskiej. W roku
1880 było 770 domów oraz 5079 mieszkańców. Do 17 września 1939 miasto
należało do województwa lwowskiego, liczyło 5009 mieszkańców, było siedzibą
sądu powiatowego (sąd okręgowy w Samborze), przebiegała przez nie linia
kolejowa Lwów - Sambor, zaś targi odbywały się w każdy poniedziałek. 関連する人物:Julian Fałat, Karolina Lanckorońska, Karol Lanckoroński, Maciej
Rataj, Karol Szajnocha |
|
|||
|
Drohobycz Drohobycz (jid.דראָביטש, ukr. Дрогобич), miasto na Ukrainie, nad
Tyśmienicą, w obwodzie lwowskim, do 1939 w województwie lwowskim; 79 tys.
mieszk. (2001). W okresie Rusi Kijowskiej ważny ośrodek wydobycia soli. Swój rozwój
zawdzięcza królowi Kazimierzowi Wielkiemu. Do roku 1772 ziemia przemyska,
województwo ruskie. Prawa miejskie magdeburskie otrzymał w roku 1422 i potwierdzone
w 1460 przez Kazimierza Jagielończyka. W 1340 król Kazimierz Wielki nadał
miastu herb przestawiający 9 topek solnych na tarczy w ułożeniu 4-3-2, a nad
nią znajdowała się korona królewska.16 grudnia 1392 r. król Władysław
Jagiełło ufundował w Drohobyczu kościół farny. Do 1939 39 tys. mieszkańców,
miasto powiatowe. 5 rafinerii ropy naftowej. Miejsce zamieszkania Brunona
Schulza. Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła → 関連する人物:Jan Karol Chodkiewicz, hetman; Iwan Franko, pisarz; Irene Frisch, pisarka;
Maurycy Gottlieb, malarz; Wacław Rzewuski, hetman i pisarz; Bruno Schulz,
pisarz; Stepan Wytwycki, ukraiński adwokat i polityk, poseł na Sejm
RP(1935-1939), prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej na emigracji; Artur
Grottger, malarz; Kazimierz Wierzyński, poeta. |
|
|||
|
Truskawiec Truskawiec – miasto na Ukrainie w obwodzie lwowskim. Położone u stóp
Gorganów, w odległości 90 km od Lwowa i 8 km od Drohobycza. Pierwsze wzmianki
pochodzą z roku 1427 jako część dóbr królewskich polskich. W 1835 powstał
zalążek uzdrowiska. W 1836 rozpoczyna się budowa przez Józefa Micewskiego,
przy wsparciu Agenora Gołuchowskiego łazienek zdrojowych. Najmłodsze i bardzo
modne uzdrowisko w czasach II Rzeczypospolitej. Wypoczywał tu Józef
Piłsudski. W uzdrowisku źródło wody mineralnej Naftusia. Działania OUN 29 sierpnia 1931 Truskawiec był świadkiem największego, obok zabójstwa
ministra Pierackiego, mordu politycznego II RP – mordu tego dokonali
zamachowcy z OUN. Ich ofiarą padł Tadeusz Hołówko. |
|
|||
|
Stryj Stryj (ukr. Стрий, węg. Sztrij)
– dawne wolne miasto królewskie, położone nad rzeką Stryj, dopływem Dniestru.
Obecnie w obwodzie lwowskim, na Ukrainie, centrum rejonu. Liczy 63 tys.
mieszkańców (2001). Duży węzeł kolejowy, przemysł maszynowy, drzewny,
spożywczy, materiałów budowlanych. Historia Pierwsze wzmianki pochodzą z 1385 r. Odnotowano istnienie osady i
świątyni chrześcijańskiej. W połowie XIV w. wraz z ziemią halicką został
przez Kazimierza Wielkiego włączony do Polski, ziemia przemyska, województwo
ruskie do roku 1772, Stefan Batory zobowiązał kupców przywożących sól do zatrzymywania się w
mieście na trzy dni, w 1576 r. nadał Żydom przywilej kupowania domów i
zakładania sklepów. W połowie XVII w. istniały w Stryju liczne cechy:
kupiecki, krawiecki, kuśnierski, tkacki, garncarski, kowalski, ślusarski,
kołodziejski, piekarski, bednarski, słodowników, postrzygaczy i
najliczniejszy szewski ze specjalnymi przywilejami nadanymi już w 1591 r.
przez Zygmunta III Wazę. W dwudziestoleciu międzywojennym siedziba powiatu (w województwie
stanisławowskim). Skład narodowościowy: Polacy – 34,5%, Żydzi – 35,6%,
Ukraińcy – 28,0%, Niemcy – 1,6%. 1942 – utworzenie przez hitlerowców getta w którym uwięziono ok. 15 tys.
Żydów z miasta i okolicy 1943 – likwidacja getta przez hitlerowców i ukraińskie oddziały
pomocnicze. Zamordowano wówczas na miejscu lub wywieziono na miejsce kaźni w
pobliskim Hołbutowie lub do obozu zagłady w Bełżcu wszystkich Żydów 関連する人物: hetman Jan Tarnowski, hetman Stanisław Koniecpolski,
Mikołaj Sieniawski syn hetmana wielkiego koronnego, Stanisław Ciołek
Poniatowski (ojciec króla Stanisława Augusta), Kazimierz Poniatowski, Artur
Grottger, Józef Koffler, Kornel Makuszyński, Julian Stryjkowski, Kazimierz
Wierzyński |
|
|||
|
Stanisławów Iwano-Frankowsk (ukr.
Івано-Франківськ, Iwano-Frankiwśk; do 1962 Stanisławów, ukr. Станіслав,
Stanisław lub Станіславів, Stanisławiw) – miasto obwodowe w zachodniej
Ukrainie, 204,2 tys. mieszkańców (2004), prawa miejskie od 1662. |
|
|||
|
Historia: Miasto zostało założone w 1662 r. na miejscu wsi Zabłotowo przez Andrzeja
Potockiego, który nadał mu nazwę Stanisławów na cześć swego ojca Stanisława
Rewery Potockiego. Pierwotnie pomyślany jako twierdza do obrony Rzeczypospolitej
przed najazdami Tatarów. Stanisławów na sejmikach halickich bywa nazywany
głową całego Pokucia. Rozbudowany w epoce baroku, nazywany był czasami
"małym Lwowem". Stanowił również ważny ośrodek kultury ormiańskiej
w Polsce. W tamtejszym kościele ormiańskim znajdował się do 1945 cudowny
obraz Matki Boskiej Łaskawej (po wojnie przewieziony do Gdańska). W 1919 r. był przedmiotem walk między Polską a ZURL. W okresie II
Rzeczypospolitej pełnił rolę stolicy województwa stanisławowskiego. W 1931
liczył 198 359 mieszkańców, z tego Polaków: 120 214 (60,6%), Ukraińców 49 032
(24,7%), Żydów 26 996 (13,6%)[potrzebne źródło]. Od 1945 ponownie w granicach Ukraińskiej SRS. Wówczas większość
mieszkających w mieście Polaków została siłą wygnana ze Stanisławowa. W 1962,
podczas obchodów 300-lecia miasta, jego nazwa została zmieniona na
Iwano-Frankowsk, na cześć wybitnego ukraińskiego pisarza Iwana Franki. Na
początku lat 90. XX wieku miasto stanowiło silny ośrodek ukraińskiego ruchu
niepodległościowego. |
|
|||
18 Sept. (Thu.) |
|
|
|||
|
Halicz Halicz - (ukr. Галич, łac. Halicia) - miasto w zachodniej części Ukrainy. Halicz znajduje się w obwodzie iwanofrankowskim, nad Dniestrem. Liczy 6
tys. mieszkańców (2001), dokładne dane o liczbie mieszkańców nie są znane ze
względu na b. wysoki odsetek emigracji zarobkowej. W najstarszej kronice kronikarza ruskiego Nestora z roku 981 znajduje się
pierwsza wzmianka o terenach, na których położony był Halicz: "poszedł
Włodzimierz na Lachów i zajął im grody ich Przemyśl, Czerwień i inne grody
mnogie, które i do dziś są pod Rusią". Prawdopodobnym jest, że wcześniej
tereny te należały do Państwa Mieszka I. Od 1199 stolica Rusi
Halicko-Wołyńskiej, jedno z największych miast Rusi Kijowskiej. Od roku 1206
królestwo halicko-włodzimierskie pod berłem Andrzeja II. W 1241 zniszczone
przez mongolskie oddziały Batu-chana. Od roku 1340 w Polsce, przyłączone
prawem spadkobierstwa przez Kazimierza Wielkiego. Zabytki: kościół św. Stanisława (XIII w.); zamek króla Kazimierza Wielkiego z XIV
w., przebudowany przez Corosiniego w XVII w., od roku 1675 w ruinie, część
murów rozebrano w roku 1796); cerkiew parafialna (XIII-XIV w.); cmentarz
karaimski; zabudowa rynku, m.in. ratusz miejski, wcześnie był to klasztor OO.
Franciszkanów zamieniony przez władze austriackie pod koniec XVIII w. na
magistrat. Od średniowiecznej łacińskiej nazwy Halicza-Galicia pochodzi późniejsza
nazwa Galicji. |
|
|||
|
Jaremcze Jaremcze (ukr. Яремче) - miasto na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim,
nad rzeką Prut, 66 km od Iwano-Frankowska, 525 m. n.p.m., 7,8 tys.
mieszkańców (2001). Jest głównym ośrodkiem wypoczynkowo-sportowym ukraińskich
Karpat Wschodnich. W okresie przedwojennym (w granicach Polski) Jaremcze było
jednym z najpopularniejszych i najlepiej zagospodarowanych kurortów zimowych,
nie ustępując popularnym w tym okresie Zakopanemu i Krynicy. |
|
|||
|
Worochta Worochta (ukr. Воро́хта ) - miejscowość uzdrowiskowa, osiedle typu
miejskiego w zachodniej Ukrainie, w rejonie nadwirniańskim w obwodzie
iwanofrankowskim, 48°17'07 N 24°35'38 E, na 93 km kolei z Iwano-Frankowska.
Leży na pograniczu Gorganów i Pokucia, na wys. 748 m. n. m. Na stałe
zamieszkuje ją około 5 000 osób. Otoczona jest przez Karpacki Park Narodowy. Worochta znana jest przede wszystkim ze względu na Hucułów, bywa uważana
za ich stolicę. Atrakcję stanowią 2 huculskie cerkwie, w tym jedna z XVII
wieku oraz kamienny wiadukt kolejowy na Prucie z XIX wieku. |
|
|||
|
Wierchowina Wierchowina, Werchowyna (ukr. Верховина); do 1962 Żabie (ukr. Жаб'є) - osiedle typu miejskiego na Pokuciu nad
Czarnym Czeremoszem (dopływem Prutu), u podnóża pasma Czarnohory. Położone
jest 30 kilometrów na południowy zachód on Kosowa. Od 1991 na Ukrainie, w
obwodzie iwanofrankowskim, rejonie kosowskim. W okresie międzywojennym Żabie
znane było jako miejscowość letniskowa i zdrojowa (źródła mineralne), ośrodek
turystyki, huculskiego rzemiosła artystycznego i hodowli koni. W 2006 miasto
liczyło 5412 mieszkańców. |
|
|||
|
Kołomyja Kołomyja (ukr. Коломия) –
miasto w południowo-zachodniej części Ukrainy nad Prutem (obwód
iwanofrankowski), stolica Pokucia. Muzeum etnograficzne oraz jedyne na
świecie muzeum pisanek. Nazwa Kołomyi ma związek z założycielem miasta królem halickim Kolomanem.
Jako powiat był jednostką administracyjną w okresie I Rzeczypospolitej,
ziemia halicka, województwo ruskie od 1569 do 1772 r. Od 1772 do 1914 w
zaborze austriackim, pod nazwą Kolomea. W latach 1919-1939 polskie miasto
powiatowe, województwo stanisławowskie. W roku 1913 liczyło 45000 mieszkańców, w tym 15000 Polaków, 20000 Żydów,
9000 Rusinów, 1000 Niemców i innych. Przez cały okres swojej historii było
nieustannie niszczone przez Tatarów, Kozaków oraz wojska mołdawskie. W
okresie dwudziestolecia międzywojennego w mieście otwarto Muzeum Pokuckie z
bogatym zbiorem rękodzieła huculskiego, istniejące do dziś jako muzeum
etnograficzne. W roku 1880 staraniem oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego w
Kołomyi odbyła się pierwsza wystawa etnograficzna prezentująca dorobek
kulturowy Pokucia, a wystawę odwiedził sam cesarz Franciszek Józef. Za
miastem znajdował się również pomnik upamiętniający hołd jaki złożył hospodar
mołdawski Stefan w roku 1485 królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi. 関連する人物: Jimmy Berg
(1909-1988), Emanuel Feuermann (1902-1942), Chaim Gross, Jan Ewangelista Nowicki (1894-1973), Potoccy, Sieniawscy,
Franciszek Karpiński, Stanisław Vincenz |
|
|||
19 Sept. (Fri.) |
|
|
|||
|
Czerniowce Czerniowce (ukr. Чернівці, jid. טשערנאָוויץ, rum. Cernăuţi, niem. Czernowitz/Tschernowitz) -
miasto w południowo-zachodniej części Ukrainy w Bukowinie północnej nad
Prutem. Historia Pierwsza wzmianka historyczna z 1408. Od połowy XIV wieku część Mołdawii,
często najeżdżanej przez Tatarów i Turków. Od XVI wieku miasto znajdowało się
na terytorium Turcji. Miasto zostało przyłączone do Austrii w 1775 r., w 1849
stało się stolicą Bukowiny (jako kraju koronnego Habsburgów). W drugiej
połowie XIX wieku liczne osadnictwo niemieckie. Podczas I wojny światowej
zajęte przez Rosjan w kwietniu 1916, przez półtora roku było na linii frontu.
W latach 1918-1940 należało do Rumunii pod nazwą Cernǎuţi. W 1930 roku - miasto miało 112.427 mieszkańców, a skład narodowościowy
przedstawiał się następująco: Żydzi - 38%, Rumuni - 27%, Niemcy - 15%,
Ukraincy - 10%, Polacy - 8%, Rosjanie - 1,3%. Latem 1940 przyłączone do ZSRR
jako Czernowice. W latach 1941-1944 ponownie należało do Rumunii. Zdobyte
przez Armię Czerwoną w 1944, przemianowane na Czerniowce. W latach 1945-1991
część Ukraińskiej SRR, od 1991 należy do Ukrainy i jest stolicą obwodu
czerniowieckiego. Miasto zamieszkiwało 228 tys. osób w 2004. Zabytki 3 cerkwie drewniane z XVII i XVIII w., cerkiew kamienna z XVIII w.,
kościół rzymskokatolicki wzniesiony w latach 1786-1814, budynek dawnej synagogi Tempel → (wybudowanej w latach 1873-1878 w stylu mauretańskim wg. projektu Juliana
Zachariewicza); od 1959 mieści kino "Czerniowce", gmach zespołu
uniwersyteckiego (dawny pałac metropolity Bukowiny wraz z budynkiem dawnego
seminarium i cerkwi seminaryjnej), budynek teatru. 関連する人物: Aharon Appelfeld (1932) - pisarz izraelski, urodzony
w Czerniowicach; Rose Ausländer (1901-1988) - niemieckojęzyczna poetka
żydowska, tłumaczka z angielskiego i jidysz; urodzona w Czerniowcach; Paul
Celan (1920-1970) - niemieckojęzyczny poeta żydowski; urodzony w
Czerniowcach; Icyk Manger (1901-1969) - poeta i dramaturg żydowski; urodzony
w Czerniowcach; Selma Meerbaum-Eisinger (1924-1942) - pisarka żydowska;
urodzona w Czerniowcach; Karol Mikuli (1819-1897) - pianista i kompozytor;
urodzony w Czerniowcach; Eliezer Steinbarg (1880-1932) - bajkopisarz
żydowski; zmarł w Czerniowcach |
|
|||
|
20 Sept. (Sat.) Chocim Chocim (ukr. Хотин, Chotyn, rum. Hotin) – miasto w południowo-zachodniej
części Ukrainy (Besarabia), w obwodzie czerniowieckim, nad Dniestrem. Ma 11,2
tys. mieszkańców (2001). Historia: Od X do XIII w. należał do księstw ruskich, od XIV w. w różnych
okresach do Mołdawii, Turcji i Polski. W XVII-XVIII w. turecka twierdza
graniczna. Miejsce dwóch wielkich bitew wojsk Rzeczypospolitej z Turkami (w
1621 i 1673). |
|
|||
|
Żwaniec Żwaniec - wieś na Podolu (Ukraina) w obwodzie chmielnickim, położona na lewym
brzegu Dniestru. W Żwańcu 15 grudnia 1653 roku król Jan Kazimierz zawarł ugodę z Bohdanem
Chmielnickim. Żwaniec zdobyli Turcy w 1672 roku |
|
|||
|
Okopy (Św. Trójcy) Okopy Świętej Trójcy, obecnie Okopy, miejscowość leżąca w zachodniej
Ukrainie, u ujścia rzeki Zbrucz do Dniestru. Powstała pierwotnie jako twierdza, z rozkazu Jana III Sobieskiego po
utracie na rzecz imperium osmańskiego Kamieńca Podolskiego w 1672. 8 marca
1769 podczas konfederacji barskiej Kazimierz Pułaski bronił się tutaj przed
atakami Rosjan, którzy po zdobyciu tej fortecy wymordowali wszystkich rannych
konfederatów. W Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego nazwa "Okopy Świętej
Trójcy" została użyta na określenie obozu ultrakonserwatywnych
arystokratów, wytrwale obstających przy swoich przekonaniach, nie liczących
się z rzeczywistym obrotem spraw. W ślad za tym znaczeniem określenie to jest
używane jako synonim obskurantyzmu, nieumiejętności wyjścia poza twierdzę
własnych przyzwyczajeń i poglądów. |
|
|||
|
Kamieniec
Podolski Kamieniec Podolski (ukr. Кам'янець-Подільський) - miasto rejonowe na
Podolu nad rzeką Smotrycz w zachodniej części Ukrainy; 93,3 tys. mieszkańców
(2004). jidysz: קאַמענעץ [Kumenec]; łaciński: Camenecium lub Camencia; rosyjski: Каменец-Подольский [Kamieniec-Podolskij]; rumuński: Cameniţa
[Kamenica]; turecki: Kamaniçe Historia Pierwsze wzmianki w 1062 r., gdy miasto należało do Rusi Kijowskiej. 1240
gród został zburzony (?) przez Tatarów. Obecnie część badaczy uważa, że
najazd mongolski ominął Podole. W 1352 r. miasto zostało przelotnie opanowane
przez Kazimierza Wielkiego, następnie znajdowało się pod rządami władających
Podolem kniaziów Koriatowiczów starających się zachować maksimum
niezależności swego księstwa dzięki politycznemu balansowi pomiędzy Polską
(okresowo w latach 1366-1370 byli lennikami Kazimierza Wielkiego), Wielkim
Księstwem Litewskim oraz Węgrami. Rządy polskie ustabilizowały się w Kamieńcu
dopiero od 1430 roku. W roku 1434 miasto zostało stolicą nowo utworzonego
województwa podolskiego. Z uwagi na obronne położenie w zakolu rzeki Smotrycz
i rozbudowaną sieć fortyfikacji powszechnie uważane za najpotężniejszą
warownię Rzeczypospolitej, miejsce wielu bitew i oblężeń. Na mocy 1672 zawartego przez Michała Korybuta-Wiśniowieckiego traktatu w
Buczaczu Kamieniec wraz z Podolem i województwem Bracławskim należał w latach
1672-1699 do Imperium osmańskiego jako czternasta w Europie prowincja -
Ejalet kamieniecki. W Kamieńcu, (stolicy ejaletu) ulokowano potężny, jeden z
pięciu największych - obok Belgradu, Budy, Kandii i Bagdadu - garnizonów
Imperium. Ziemie te wróciły do Rzeczypospolitej na mocy Pokoju w Karłowicach
1699. Pozostałością z czasów tureckich w Kamieńcu jest minaret przy katedrze
Św. Piotra i Pawła. Po odzyskaniu miasta w 1699, zgodnie z traktatem
pokojowym, minaret z półksiężycem pozostawiono. Ustawiono na nim drewnianą
figurę Matki Boskiej. W 1756 zastąpiono ją sprowadzoną z Gdańska, wykonaną ze
stopu miedzi i srebra, mierzącą 4.5 m pozłacaną rzeźbą. Katedra kamieniecka
jest jedynym na świecie kościołem katolickim, przed którym stoi minaret. Po opuszczeniu Kamieńca rolę kluczowego punktu obrony tego regionu
Rzeczypospolitej sprawowały zbudowane nieopodal, przy ujściu Zbrucza do
Dniestru, z polecenia Sobieskiego Okopy
Świętej Trójcy. Od 1793 r. w granicach Rosji, Kamieniec został siedzibą guberni
podolskiej, później tylko powiatu kamienieckiego. W 1920 roku znalazł się na
terenie radzieckiej Ukrainy, choć bolszewicy planowali oddać miasto Polsce.
Przez długi czas był siedzibą obwodu w Ukraińskiej Republice Radzieckiej,
przeniesioną później do miasta Chmielnicki (d. Płoskirów). W polskiej literaturze obecność Kamieńca Podolskiego zawdzięczamy
Henrykowi Sienkiewiczowi, który umieścił go w jednej z części
"Trylogii" - "Panu Wołodyjowskim". W powieści tytułowy
bohater, Michał Jerzy Wołodyjowski, nie opuszcza bronionej przed oblęgającymi
ją Turkami sułtana twierdzy i na wieść, że komisarze oddali miasto wrogom, po
wyprowadzeniu przez przyjaciela wojsk, wysadza zamek, samemu przy tym tracąc
życie. |
|
|||
21 Sept. (Sun.) |
Zaleszczyki Zaleszczyki (ukr. Заліщики) – miasto na Podolu w zachodniej Ukrainie,
położone w głębokim jarze w zakolu Dniestru, administracyjnie znajduje się w
obwodzie tarnopolskim. Historia Od 1376 do roku 1772 miasto w granicach I Rzeczypospolitej, od 1917 do
1939 w granicach II Rzeczypospolitej, Województwo tarnopolskie. Do roku 1914
linia kolejowa oraz przejście graniczne Galicji i Bukowiny. Od roku 1939 pod
okupacją ZSRR. Pierwsze wzmianki o Zaleszczykach pochodzą z roku 1340. Należały
pierwotnie do Lubomirskich. Miastem stały się dopiero w 1766 jako własność
króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, otrzymując plan regulacyjny zgodny z
polską tradycją – prostokątny rynek z ratuszem pośrodku, kościołem
parafialnym usytuowanym przy ulicy wychodzącej z narożnika rynku i
szachownicą ulic. Od 1774 miały status miasta powiatowego. Z uwagi na swój
specyficzny, bardzo ciepły klimat w II Rzeczypospolitej znany kurort ze
wspaniałymi plażami nad Dniestrem, miejsce jedynego występowania wielu
gatunków roślin, "stolica" uprawy winorośli. Co roku urządzano tu
ogólnopolskie święto winobrania. |
|
|||
|
Czortków Czortków, ukr. Чортків – miasto rejonowe na Podolu w płd.-zach. Ukrainie
w obwodzie tarnopolskim – 29 075 mieszk. w 2001 r. (28 tys. (1991); położony
nad Seretem (dopływ Dniestru). Zabytki ruiny zamku czortkowskiego na tzw. Wygnance z XVI wieku; kościół
rzymskokatolicki pw. św. Stanisława w Czortkowie - dawniej kościół oo.
dominikanów. Pierwszy kościół wybudowano wraz z klasztorem oo. dominikanów w
1619 r.; fundatorem był Stanisław Golski. Obecny kościół został wybudowany w
1910 r., w stylu gotyku nadwiślańskiego; cerkiew grekokatolicka na tzw.
Wygnance z dzwonnicą z XVII wieku; druga cerkiew drewniana; stary polski
cmentarz z licznymi nagrobkami (zachowany, lecz w znacznym stopniu
zdewastowany, mauzoleum i katakumby ofiar ukraińskich egzekucji z lat
1918-1919. Spoczywają tam prochy obrońców Czortkowa z okresu walk
polsko-ukraińskich, m.in. młodzi Polacy 16-, 17-letni gimnazjaliści). |
|
|||
|
Buczacz Buczacz, ukr. Бучач – miasto położone nad rzeką Strypa; obecnie na
Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. 12,3 tys. mieszkańców (2004). Do 1939
należał do Polski. Historia Od połowy XIV wieku Buczacz z Galicją Wschodnią należał do Polski,
najwcześniejsza wzmianka z 1397. W 1515 Buczacz lokowano na prawie
magdeburskim. Miasto było m.in. zasiedlone przez liczną społeczność żydowską.
W 1580 wybudowano zamek. 18 października 1672 roku, po upadku Kamieńca
Podolskiego i przegranej wojnie Rzeczpospolita podpisała w Buczaczu traktat
pokojowy z Turcją (tzw. traktat w Buczaczu), zrzekając się na jej korzyść
części Ukrainy i Podola oraz zobowiązując do płacenia rocznego haraczu. Na
skutek traktatu, do 1683 połowa miasta (jeden brzeg rzeki) znajdowała się na
terytorium tureckim. W 1772 podczas I rozbioru Polski Buczacz przypadł
Austrii. |
|
|||
|
Jazłowiec Jazłowiec (ukr. Язловець) – miasto w zachodniej Ukrainie w obwodzie
tarnopolskim, na południe od Buczacza. Jest to jedna z najstarszych osad polskich na Podolu. Własność Buczackich
(którzy po osiedleniu się w Jazłowcu przyjęli nazwisko Jazłowieckich),
Radziwiłłów i Koniecpolskich. Miejsce urodzenia poety Kornela Ujejskiego, oraz - prawdopodobnie -
miejsce śmierci i pochówku wybitnego kompozytora doby renesansu Mikołaja
Gomółki urodzonego w Sandomierzu. W okresie I Rzeczypospolitej osadę
zamieszkiwali również Ormianie, a miasto było siedzibą drugiego obok Lwowa
biskupstwa kościoła ormiańskiego. W latach 1676-1684 Jazłowiec wszedł w skład
Porty Otomańskiej. Zachowały się do dnia dzisiejszego ruiny twierdzy fortyfikowanej
przez Jazłowieckich oraz stary polski cmentarz z kaplicą Błażowskich herbu
Sas. W miasteczku do chwili obecnej znajduje się klasztor Sióstr Niepokalanek
(założony w 1863 przez przybyłą z Rzymu bł. Marcelinę Darowską). Wcześniej,
do końca XVIII wieku był to pałac rodowy Poniatowskich (spędził w nim swoje
młodzieńcze lata Stanisław August Poniatowski. Obok klasztoru utworzony
został zakład naukowo-wychowawczy. W jazłowieckim kościele św. Anny swą
pierwszą mszę odprawił w 1894 Adam Stefan Sapieha, późniejszy kardynał. W
grudniu 1918 klasztor w Jazłowcu został zajęty przez wojska ukraińskie i
zamieniony na więzienie dla internowanych Polaków. W lecie 1919 w wąwozach w
pobliżu Jazłowca odbyła się trzydniowa, zwycięska bitwa 14 Pułku Ułanów
(utworzonego w Rosji z Polaków służących w armii carskiej) z wojskami
ukraińskimi. Od dnia zwycięstwa - 11 lipca 1919 pułk ten przyjął nazwę Ułanów
Jazłowieckich. W okresie II Rzeczypospolitej (1920 - 1939) zakład naukowo
wychowawczy obejmował gimnazjum i liceum ogólnokształcące oraz seminarium
gospodarcze wraz z internatem. W 1946 mieszkający w Jazłowcu Polacy oraz
siostry niepokalanki zostali wysiedleni na zachód. Od 1999 w kaplicy istnieje
sanktuarium bł Marceliny Darowskiej. |
|
|||
|
Rohatyn Rohatyn (ukr. Рогатин) – miasto w zachodniej Ukrainie, nad Gniłą Lipą, w
obwodzie iwanofrankiwskim, dekanat halicki, 8,8 tys. mieszkańców (2001).
Przemysł spożywczy. Węzeł drogowy. Zabytkowa cerkiew drewniana oraz kościół,
gdzie przez pewien czas proboszczem był Piotr Skarga. W II Rzeczypospolitej stolica powiatu w województwie stanisławowskim,
prawa miejskie od roku 1415. Miejsce urodzenia Roksolany. Miejsce egzekucji
polskich jeńców we wrześniu 1939 oraz kilku tysięcy okolicznych Żydów w roku
1941. |
|